แบตเตอรี่รถยนต์
แบตเตอรี่รถยนต์เป็นแหล่งพลังงานหลักสำหรับระบบไฟฟ้าของรถ โดยทำหน้าที่สำคัญ เช่น
- สตาร์ทรถ: จ่ายกระแสไฟฟ้าให้กับมอเตอร์สตาร์ท
- จ่ายไฟให้ระบบไฟฟ้า: เช่น ไฟหน้า วิทยุ ระบบแอร์ และอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์
- รักษาเสถียรภาพของระบบไฟฟ้า: ป้องกันไฟกระชากและจ่ายไฟเสริมเมื่อเครื่องยนต์ทำงาน
ประเภทของแบตเตอรี่รถยนต์
แบตเตอรี่แบบน้ำ (แบตเตอรี่เติมน้ำกลั่น)
- ต้องเติมน้ำกลั่นเป็นระยะ
- ราคาถูก แต่ต้องดูแลรักษาบ่อย
แบตเตอรี่กึ่งแห้ง
- เติมน้ำกลั่นน้อยกว่าแบตเตอรี่แบบน้ำ
- อายุการใช้งานนานขึ้น
แบตเตอรี่แห้ง (Maintenance Free – MF)
- ไม่ต้องเติมน้ำกลั่น
- อายุการใช้งานนาน ดูแลง่าย แต่ราคาแพงกว่า
แบตเตอรี่แบบ AGM และ EFB
- ใช้ในรถที่มีระบบ Start-Stop
- อายุการใช้งานนาน รองรับกระแสไฟสูง
วิธีดูแลรักษาแบตเตอรี่
- ตรวจเช็กระดับน้ำกลั่น (สำหรับแบตเตอรี่ที่ต้องเติมน้ำ)
- ทำความสะอาดขั้วแบตเตอรี่ ป้องกันขี้เกลือ
- ตรวจสอบแรงดันไฟฟ้าของแบตฯ (ปกติ 12.4-12.7V)
- เปลี่ยนแบตเตอรี่เมื่อเสื่อม อายุการใช้งานเฉลี่ย 1.5-3 ปี
หน้าที่ของแบตเตอรี่รถยนต์
แบตเตอรี่รถยนต์เป็นอุปกรณ์ที่เก็บและจ่ายพลังงานไฟฟ้าให้กับระบบต่าง ๆ ในรถ โดยทำงานผ่านกระบวนการ แปลงพลังงานเคมีเป็นพลังงานไฟฟ้า
หลักการทำงานของแบตเตอรี่รถยนต์
กระบวนการชาร์จ (Charging)
- เมื่อเครื่องยนต์ทำงาน ไดชาร์จ (Alternator) จะสร้างกระแสไฟฟ้าและชาร์จแบตเตอรี่
- พลังงานไฟฟ้าจะถูกแปลงเป็นพลังงานเคมี และเก็บไว้ในแบตเตอรี่
กระบวนการจ่ายไฟ (Discharging)
- เมื่อสตาร์ทรถหรือใช้ระบบไฟฟ้า แบตเตอรี่จะจ่ายกระแสไฟฟ้า
- พลังงานเคมีกลับมาเป็นพลังงานไฟฟ้า เพื่อให้ระบบต่าง ๆ ทำงาน เช่น มอเตอร์สตาร์ท วิทยุ ไฟหน้า
โครงสร้างภายในแบตเตอรี่รถยนต์
แบตเตอรี่ตะกั่ว-กรด (Lead-Acid Battery) ซึ่งใช้ในรถยนต์ทั่วไป ประกอบด้วย:
- แผ่นธาตุบวก (Positive Plate) → ทำจากตะกั่วไดออกไซด์ (PbO₂)
- แผ่นธาตุลบ (Negative Plate) → ทำจากตะกั่วบริสุทธิ์ (Pb)
- อิเล็กโทรไลต์ (Electrolyte) → เป็นน้ำกรดซัลฟูริก (H₂SO₄) ผสมกับน้ำกลั่น
เมื่อแบตเตอรี่จ่ายไฟ:
Pb + PbO₂ + H₂SO₄ → PbSO₄ + H₂O (พลังงานไฟฟ้าออกมา)
เมื่อชาร์จไฟ:
PbSO₄ + H₂O → Pb + PbO₂ + H₂SO₄ (พลังงานไฟฟ้าเก็บกลับเข้าไป)
หน้าที่ของแบตเตอรี่ในรถยนต์
- ให้พลังงานขณะสตาร์ทรถ – ปล่อยกระแสไฟสูงให้กับมอเตอร์สตาร์ท
- จ่ายไฟให้ระบบไฟฟ้า – ใช้กับไฟหน้า วิทยุ แอร์ ฯลฯ
- รักษาเสถียรภาพแรงดันไฟ – ลดความผันผวนของไฟฟ้าในระบบ
- สำรองไฟในกรณีฉุกเฉิน – เมื่อไดชาร์จมีปัญหา
อาการแบตเตอรี่เสื่อม & วิธีดูแลรักษา
อาการแบตเสื่อม
- สตาร์ทรถติดยาก
- ไฟหน้าสว่างน้อยลง
- ระบบไฟทำงานผิดปกติ
- มีคราบขี้เกลือที่ขั้วแบตเตอรี่
วิธีดูแลรักษาแบตเตอรี่
- เช็คระดับน้ำกลั่น (ถ้าเป็นแบตเตอรี่แบบเติมน้ำ)
- ทำความสะอาดขั้วแบต ป้องกันขี้เกลือ
- วัดแรงดันแบตเป็นระยะ (ปกติ 12.4-12.7V)
- หลีกเลี่ยงการใช้ไฟรถตอนดับเครื่องยนต์